Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στην Ελλάδα αποτελεί διαχρονικό ζητούμενο από τα χρόνια της εμφάνισης των πρώτων επισκεπτών στην Ελλάδα, τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60. Τα τελευταία χρόνια, ορισμένες περιοχές στη χώρα μας, κυρίως αξιοποιώντας χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέπτυξαν νέες τουριστικές παροχές, πέρα από το κλασικό τρίπτυχο των “3S”, “Sun-Sea-Sand” και ανέδειξαν τα ελκτικά στοιχεία της ενδοχώρας, αναπτύσσοντας παράλληλα και δραστηριότητες που προσφέρουν ευεξία και αναψυχή. Οι νέες, για τη χώρα μας, υπηρεσίες εντάσσονται στις Ειδικές & Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού (ΕΕΜΤ). Ο Περιπατητικός Τουρισμός ανήκει σε αυτή την κατηγορία και μπορεί να αναπτυχθεί σχετικά εύκολα και απλά διότι βασίζεται στην επαφή του ανθρώπου με τη φύση χωρίς την ανάγκη χρήσης μέσων ή εξοπλισμού (αρκεί το μονοπάτι).

Ο περίπατος ορίζεται ως η μετακίνηση με τα πόδια ενώ ο Περιπατητικός Τουρισμός ορίζεται η μορφή τουρισμού, όπου ο περίπατος είναι ο βασικός σκοπός της εκδρομής ή του ταξιδιού, χωρίς να είναι ένας ακόμη συμπληρωματικός λόγος, όπως γίνεται για παράδειγμα στον τουρισμό αναψυχής, στη θάλασσα ή στα πολιτιστικά ταξίδια. Η σημασία του Περιπατητικού Τουρισμού είναι μεγάλη μιας και είναι μετά την ποδηλασία (59%) και την κολύμβηση (57%), η τρίτη δημοφιλέστερη μορφή ήπιας αθλητικής ενασχόλησης στη Γερμανία σε ποσοστό 41% ενώ είναι η δημοφιλέστερη μορφή αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου.

Ορισμένες από τις μορφές του περιπάτου είναι οι ακόλουθες:

Βόλτα: Η βόλτα είναι η πιο απλή μορφή του περπατήματος. Μπορεί να πραγματοποιηθεί παντού και κάθε στιγμή ενώ δεν απαιτεί ειδικό εξοπλισμό ή ιδιαίτερη προετοιμασία. Οι σημαντικότεροι λόγοι για να κάνει το άτομο μία βόλτα είναι η αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου και η εκτόνωση. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιούνται κυρίως δρόμοι και πεζόδρομοι στο κέντρο πόλεων.

Κλασικός περίπατος: Στη μορφή του κλασικού περίπατου παρατηρούμε ως βασικά χαρακτηριστικά, πέρα από τη μετακίνηση με τα πόδια, την εμπειρία της επαφής με τη φύση καθώς και την απόλαυση του τοπίου. Κατά κανόνα, εγκαταλείπεται το αστικό τοπίο και επιλέγονται περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος και πλούσια εναλλαγή τοπίου. Σε αντίθεση με τη βόλτα, για τον περίπατο, απαιτείται προετοιμασία και συχνά ειδικός εξοπλισμός.

Θρησκευτικοί περίπατοι: Σε αντίθεση με τον περίπατο, όπως περιγράφεται παραπάνω, οι θρησκευτικοί περίπατοι έχουν ως πρωταρχικό κίνητρο το θρησκευτικό συναίσθημα. Πνευματικοί λόγοι ή ακόμη και η αναζήτηση της αυτογνωσίας μπορούν να οδηγήσουν το άτομο σε έναν θρησκευτικό περίπατο.

Nordic Walking: Αντίστοιχα τα κίνητρα για να ασχοληθεί κανείς με το “Nordic Walking” είναι κυρίως ζητήματα που έχουν να κάνουν με την υγεία και τη φυσική κατάσταση. Το “Nordic Walking” (Σκανδιναβικό Περπάτημα) είναι μία αναπτυσσόμενη δραστηριότητα fitness σε ολόκληρο τον κόσμο που γίνεται με τη βοήθεια δύο ειδικών μπαστουνιών (sticks) τα οποία μοιάζουν με εκείνα των σκιέρ. Η χρήση των στηριγμάτων αναγκάζει τους ασκούμενους να περπατάνε με πιο γρήγορο ρυθμό και να γυμνάζουν ολόκληρο το σώμα. Αυτό το γεγονός δίνει ώθηση και από τα χέρια και κατ’ αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η καύση θερμίδων.

Ορειβασία: Στην ευρύτερη έννοια, ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει όλες τις δραστηριότητες σε ένα βουνό, πεζοπορία, αναρρίχηση έως και αλπινικές δραστηριότητες. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές διακρίσεις, όπως ακόμη και μεταξύ της ίδιας μορφής, όπως στην αναρρίχηση που διακρίνεται σε αυτή που πραγματοποιείται σε βράχους ή σε πάγο. Το “trekking” αποτελεί την πλέον γνωστή μορφή της ορειβασίας χωρίς τη χρήση βοηθημάτων. Η ορειβασία έχει κυρίως αθλητικό ή περιπετειώδη χαρακτήρα και σημαντικό ρόλο παίζει η αίσθηση της κατάκτησης μίας κορυφής από τον ορειβάτη.

Αναρρίχηση: Η αναρρίχηση χαρακτηρίζεται ως μία αθλητική δραστηριότητα καθώς και ως δραστηριότητα ελεύθερου χρόνου. Η εξάσκησή της γίνεται είτε σε φυσικό περιβάλλον, σε βράχους και άλλες μορφές σχηματισμών είτε σε ειδικούς αναρριχητικούς τοίχους σε ανοιχτό ή κλειστό περιβάλλον και περιλαμβάνει αρκετές μορφές, ανάλογα κυρίως με τον εξοπλισμό που απαιτείται. Ο στόχος είναι είτε το ανέβασμα είτε το κατέβασμα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Ο περίπατος αποτελεί μία πολυδιάστατη ενασχόληση στον ελεύθερο χρόνο. Επιπλέον, ο περίπατος αποτελεί μία αθλητική δραστηριότητα, συμβάλλει ως στοιχείο αναψυχής, ευεξίας και υγείας ενώ ακόμη προσφέρει μία κοινωνική εμπειρία αφού οι αθλητικές δραστηριότητες μπορούν να διακριθούν σε σχέση με τη συμμετοχή σε ατομικές και ομαδικές. Η αξιολόγηση του κάθε τουρίστα ξεχωριστά για τον εκάστοτε τουριστικό προορισμό που επιλέγει, εξαρτάται από τον τύπο του προορισμού και τις προσδοκίες που έχει ανάλογα με τις παρεχόμενες πληροφορίες που του διατίθενται. Τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του Περιπατητικού Τουρισμού είναι τα παρακάτω:

• Έχει μικρό κόστος.
• Μπορεί να πραγματοποιηθεί παντού.
• Είναι ευχάριστος.
• Έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία.
• Είναι φυσικός τρόπος μετακίνησης του ανθρώπου άρα δε χρειάζεται να διδαχθεί.
• Είναι μία διαχρονική αθλητική δραστηριότητα που μπορεί να πραγματοποιείται σε κάθε ηλικία.
• Προάγει τις κοινωνικές επαφές και την κοινωνική συμπεριφορά.
• Μπορεί να συνδυαστεί με πολλές άλλες δραστηριότητες.
• Μπορεί να διαμορφωθεί, κάτω από το πρίσμα της σωματικής επιβάρυνσης, ατομικά.
• Μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά μονάδα, με τον/την σύντροφο, φίλο ή με ομάδες.
• Μπορεί να πραγματοποιηθεί σχεδόν κάθε μέρα του χρόνου με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες.

 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

Οι οικονομικές επιδράσεις του τουρισμού παρέχουν την ευκαιρία σε έναν τουριστικό προορισμό να αυξήσει το εισόδημα του με την αξιοποίηση των τοπικών, φυσικών και πολιτιστικών πόρων. Η ανάπτυξή με τον τρόπο αυτό, οδηγεί σε προσωπικά οφέλη για όλους αυτούς που εμπλέκονται άμεσα στην τουριστική προσφορά καθώς επίσης δημιουργεί και περιφερειακά οφέλη, όχι μόνο μέσα από την αύξηση του εισοδήματος των κατοίκων και τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης αλλά και μέσω της επίδρασης στις συνδεδεμένες οικονομικές δραστηριότητες καταγράφοντας πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Οι παράγοντες της ζήτησης και της προσφοράς επηρεάζουν τον αριθμό των επισκεπτών, τη διάρκεια διαμονής τους, καθώς και τα πρότυπα των δαπανών τους ενώ τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της οικονομίας καθορίζουν την τάση της διανομής εκ νέου των δαπανών στο εσωτερικό μίας χώρας. Όσο μεγαλύτερη κυκλοφορία χρήματος δημιουργείται στην οικονομία και όσο λιγότερη διαρροή υπάρχει, τόσο μεγαλύτερο είναι το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

Οι τουρίστες συμβάλλουν στις πωλήσεις, τα κέρδη, τις θέσεις εργασίας, τα φορολογικά έσοδα καθώς και στο εισόδημα μίας περιοχής. Οι πιο άμεσες επιδράσεις συμβαίνουν στον τομέα του πρωτογενούς τουρισμού όπως είναι τα καταλύματα, τα εστιατόρια, οι μεταφορές, η ψυχαγωγία και το λιανικό εμπόριο. Μέσω των δευτερογενών επιδράσεων, ο τουρισμός επηρεάζει τους περισσότερους τομείς της οικονομίας.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

Το σημαντικότερο θετικό στοιχείο της τουριστικής ανάπτυξης θεωρείται, από μελετητές του τουρισμού, το γεγονός ότι έρχονται σε επαφή λαοί με διαφορετικά ήθη, έθιμα και κουλτούρα και ότι με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται η διεθνής κατανόηση. Οι σημαντικότερες κοινωνικές επιδράσεις είναι:

• Κοινωνική και επαγγελματική κινητικότητα.
• Η διαδικασία της αστικοποίησης και «τουριστικοποίησης» των τουριστικών περιοχών.
• Αλλαγές στα κοινωνικά και καταναλωτικά πρότυπα των κατοίκων.
• Αλλαγές στα ήθη και τα έθιμα.
• Αλλαγές στην οικογένεια και στη θέση των νέων και των γυναικών.
• Η επικοινωνία με τους τουρίστες.
• Οι αλλαγές στον πολιτισμό και την παράδοση.

Στην περίπτωση της ανάπτυξης του Περιπατητικού Τουρισμού, επειδή αυτή χαρακτηρίζεται από μικρό αριθμό συμμετεχόντων ανά ομάδα σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν απαιτείται σημαντικός βαθμός εμπλοκής της τοπικής κοινωνίας στην παραγωγή του προϊόντος, τουναντίον η διατήρηση της παράδοσης και της αυθεντικότητας αποτελούν στοιχεία ποιοτικά, καθιστά τη μορφή αυτή του τουρισμού κοινωνικά αποδεκτή χωρίς να διακινδυνεύονται αρνητικές κοινωνικές συνέπειες.

Ο ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Η Γερμανία θεωρείται η χώρα με τους αριθμητικά περισσότερους συμμετέχοντες σε περιπάτους. Πιο συγκεκριμένα, οικονομικά στοιχεία της Γερμανίας δείχνουν πως ο Περιπατητικός Τουρισμός υποστηρίζει 144.000 θέσεις εργασίας, αποφέρει τζίρο περίπου 11 δις € ενώ η μέση ημερήσια κατανάλωση ανέρχεται, σύμφωνα με την Έκθεση Γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας και Τεχνολογίας, στα 108 €. Σύμφωνα με την ίδια Έκθεση εκτιμάται ότι το ποσοστό του γενικού πληθυσμού των Γερμανών πάνω από 16 ετών που είναι ενεργοί περιπατητές ανέρχεται στο 56 % (Πίνακες 1 & 2), που αντιστοιχεί σε 39,8 εκατ. περιπατητές με περίπου 378 εκατ. εκδρομές Περιπατητικού Τουρισμού στη Γερμανία και το εξωτερικό.

ΒΑΣΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ

Τα σημαντικότερα κριτήρια για την επιλογή ενός προορισμού αποτελούν η δυνατότητα εύκολης πρόσβασης, η ύπαρξη μονοπατιών σηματοδοτημένων, οι δυνατότητες διαμονής, η δυνατότητα πραγματοποίησης παράλληλων δραστηριοτήτων, η επαρκής πληροφόρηση και οι προσφορές πακέτων για οικογένειες. Η ύπαρξη σηματοδοτημένων μονοπατιών για περπάτημα αποδεικνύεται κυρίως με την ύπαρξη πιστοποίησης του μονοπατιού από Διεθνή Φορέα.

Για την Ευρώπη είναι η «Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπόρων» (ERA) ο αρμόδιος φορέας που υποστηρίζει τις τοπικές οργανώσεις να δημιουργήσουν και να λειτουργήσουν μεγάλες πεζοπορικές διαδρομές και τις πιστοποιεί ως προς:

• Την ποιότητα.
• Την τεχνική επάρκεια.
• Την ασφάλεια και την αξιοπιστία.

Τα κριτήρια πιστοποίησης ενός μονοπατιού αφορούν στα ακόλουθα σημεία:

• Μορφή μονοπατιού.
• Σήμανση
• Φυσικά ελκτικά στοιχεία.
• Πολιτιστικά στοιχεία.
• Κοινωνικά στοιχεία.

Η «Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπόρων» εντάσσει τα καλύτερα δίκτυα μονοπατιών στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μονοπατιών Κορυφαίας Ποιότητας (“Leading Quality Trails”). Μέχρι σήμερα έχουν πιστοποιηθεί 11 μονοπάτια σε Γερμανία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία και Ελλάδα.

Η Γερμανία, μαζί με την Αυστρία και τη Γερμανόφωνη Ελβετία, είναι οι μόνες χώρες όπου συναντάμε τον Περιπατητικό Τουρισμό ως ξεχωριστή μορφή με την ονομασία “Wandertourismus”. Το γεγονός αυτό εξηγείται αναλύοντας ορισμένα οικονομικά στοιχεία της Γερμανίας. Ειδικότερα, ο Περιπατητικός Τουρισμός υποστηρίζει 144.000 θέσεις εργασίας, αποφέρει τζίρο περίπου 11 δις €, ο αριθμός των περιπατητών έφτασε τα 14 εκατομμύρια ενώ η μέση ημερήσια κατανάλωση τους είναι 108 €. Τέλος, το εισόδημα του 41% των ενεργών περιπατητών είναι τουλάχιστον 2.250 € ενώ το 23% διαθέτει εισόδημα πάνω από 3.000 € μηνιαίως (Έκθεση Γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας και Τεχνολογίας 2010).

ΠΡΟΦΙΛ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΩΝ

Σύμφωνα με την Έκθεση του Γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας και Τεχνολογίας, το 2010, εκτιμάται ότι το ποσοστό του γενικού πληθυσμού των Γερμανών πάνω από 16 ετών που είναι ενεργοί περιπατητές, ανέρχεται στο 56 %, που αντιστοιχεί σε 39,8 εκατ. περιπατητές με περίπου 378 εκατ. εκδρομές Περιπατητικού Τουρισμού στη Γερμανία και το εξωτερικό.

Γράφημα 1: Συνολική Συμμετοχή Περιπατητών με αναγωγή στο σύνολο του πληθυσμού.

Πηγή: Γερμανική Συνομοσπονδία Περιπατητικών Συλλόγων Έρευνα προϋποθέσεων Ελεύθερος Χρόνος και Αγορά διακοπών για Περίπατο 2010 σε Έκθεση Γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας και Τεχνολογίας 2010

Γράφημα 2: Συχνότητα πραγματοποίησης περιπάτου στη διάρκεια ενός χρόνου.

Πηγή: Έκθεση Γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας και Τεχνολογίας 2010.

Όπως γίνεται αντιληπτό από τα σχήματα, οι περιπατητές αποτελούν το 56% του πληθυσμού, από το οποίο 15% συμμετέχουν κανονικά σε περιπάτους, 23% περιστασιακά και 18% σπάνια, συγκεκριμένα 15,8% συμμετέχει συχνά μέσα στο μήνα, 14,2% τουλάχιστον 5-6 φορές το εξάμηνο, 21,3% τουλάχιστον 1-2 φορές το χρόνο ενώ ένα 0,3% δεν δηλώνει τη συχνότητα.

Σε ότι αφορά το φύλο των συμμετεχόντων 42,2% είναι γυναίκες, διαθέτουν απολυτήριο Λυκείου, σε ποσοστό 48% όσων συμμετέχουν σε εκδρομές Περιπατητικού Τουρισμού ενώ εισόδημα του 41% των ενεργών περιπατητών είναι τουλάχιστον 2.250 €, με το 23% διαθέτει εισόδημα πάνω από 3.000 € μηνιαίως.

Ηλικιακά κατανέμονται όπως παρακάτω:

Ηλικιακή κατανομή.

Ηλικία	Ποσοστό
10 – 19	0,4 %
20 – 29	6%
30 – 39	16,8%
40 – 49	24,7 %
50 – 59	25,6 %
60 – 69	20 %
70 – 79	5,7 %
89 – 90	0,4 %

Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (ποσοστό 70,3%) ανήκει στις ηλικίες 40-69 που σημαίνει ότι πρόκειται για συνειδητοποιημένους ταξιδιώτες με, ενδεχομένως, αρκετή εμπειρία σε ταξίδια. Το γεγονός αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως στοιχείο για τη δημιουργία προγραμμάτων στη χώρα μας που να ανταποκρίνονται σε αυτά τα ηλικιακά δεδομένα που συνοδεύονται και με αντίστοιχα χαρακτηριστικά για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Στον ακόλουθο Πίνακα απεικονίζονται τα κίνητρα συμμετοχής ενός ατόμου σε ένα περιπατητικό ταξίδι.

Κίνητρα συμμετοχής σε ένα περιπατητικό ταξίδι.

Απόλαυση εξοχής	86 %
Βελτίωση της υγείας	69 %
Γνωριμία με την περιοχή	57 %
Χαρά για περίπατο	51 %
Διαφυγή από την καθημερινότητα	49%
Αυτογνωσία	23 %
Τεστ Αντοχής	15 %

Τα παραπάνω στοιχεία επίσης είναι σημαντικά για τη διαμόρφωση των προγραμμάτων μιας και πληροφορούν για τα κίνητρα των επισκεπτών κατά συνέπεια και για τις προσδοκίες τους.

Γράφημα 3: Περίοδος διακοπών ανά ηλικία.

Η μεγάλη πλειοψηφία στις ηλικίες που είναι αριθμητικά ο μεγαλύτερος αριθμός συμμετεχόντων σε προγράμματα Περιπατητικού Τουρισμού (40-69) προτιμά άνοιξη και φθινόπωρο για την πραγματοποίηση αυτού του είδους των ταξιδιών, γεγονός που βολεύει ιδιαίτερα τη χώρα μας που έχει ως σκοπό να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο πέρα από τους καλοκαιρινούς μήνες. Θα μπορούσαν λοιπόν να χρησιμοποιηθούν και καταλύματα που βρίσκονται σε τουριστικά ήδη αναπτυγμένες περιοχές, όπως είναι π.χ. η Πιερία σε σχέση με τον Όλυμπο.

Διάρκεια Περιπάτου / ηλικία

Στα προγράμματα εκδρομών του μεγαλύτερου Tour Operator που εξειδικεύεται στην υλοποίηση εκδρομών Περιπατητικού Τουρισμού στη Γερμανία, του “Wikkinger Reisen”, η διάρκεια κυμαίνεται στη μία εβδομάδα για διακοπές αυτού του είδους.

Είδος διαμονής / ηλικία

Στο γράφημα που απεικονίζει τις προτιμήσεις διαμονής ανά ηλικιακή ομάδα παρατηρούνται σοβαρές διακυμάνσεις ανάλογα με την ηλικία, με τις νεότερες ηλικίες να προτιμούν διαμονή σε σκηνές ή καταφύγια που εξελίσσεται σε διαμονή σε ξενώνες ή ξενοδοχεία έως 3 αστέρων όσο αυξάνεται η ηλικία ενώ η διαμονή σε camping και σε ξενοδοχεία 4-5 αστέρων έχει σταθερή σχεδόν προτίμηση σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Σε ό,τι αφορά στην επιλογή του τόπου διαμονής, το 80% περίπου των περιπατητών που συμμετέχουν σε πακέτα διακοπών επιλέγουν διαμονή σε κεντρικό μέρος μίας περιοχής που προσφέρει δυνατότητα για διαφορετικές εκδρομές στη γύρω περιοχή.

Το 54% των περιπατητών συμμετέχει σε διακοπές με σκοπό τον περίπατο στη Γερμανία ενώ το 58% επιλέγει ως προορισμό και περιοχή του εξωτερικού, με δημοφιλέστερο προορισμό την Αυστρία 35%, Ιταλία 28% και Ελβετία 13%. Ακολουθεί η Γαλλία με 9% και η Τσεχία, Σουηδία, Πολωνία και Τουρκία με ποσοστά που κυμαίνονται από 2-5%. Το 60,3% συμμετέχει και σε άλλες δραστηριότητες εκτός του περιπάτου, κυρίως σε όσες έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό, επίσκεψη μουσείων, συμμετοχή σε εκδηλώσεις κ.λπ.

Στον ακόλουθο Πίνακα απεικονίζονται ορισμένες από τις πηγές πληροφόρησης των τουριστών αναφορικά με τον Περιπατητικό Τουρισμό.

Πηγές Πληροφόρησης.

Σύσταση φίλων και γνωστών	56 %
Άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες	54 %
Διαδίκτυο	52 %
Κέντρα τουριστικής πληροφόρησης	39 %
Προσωπική εμπειρία	36 %
Φυλλάδια προορισμού	32 %
Ταξιδιωτικό γραφείο	24 %
Τηλεόραση – Ραδιόφωνο (εκπομπές)	22%
Διαφήμιση	11%

 

Η παρατήρηση αυτού του πίνακα παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την προώθηση ενός προορισμού στο κοινό του Περιπατητικού Τουρισμού. Η υψηλή σημαντικότητα που παρουσιάζουν τα έντυπα σε σχέση με το διαδίκτυο είναι ερμηνεύσιμη από το γεγονός ότι οι ηλικίες που συμμετέχουν είναι, όπως αναφέρθηκε, κυρίως άνω των 40 ετών, με το υψηλότερο ποσοστό να καταγράφεται στην κλάση 50-59. Από εκεί και πέρα, είναι προφανές ότι η εμπειρία ενός ικανοποιημένου πελάτη είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την από στόμα σε στόμα διάδοση της, γεγονός που αναδεικνύει τη σπουδαιότητα της καλής παροχής υπηρεσιών.

Συμπερασματικά, αναφέρεται ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας πληροί τα βασικά χαρακτηριστικά ώστε να υποστηρίξει την ανάπτυξη του Περιπατητικού Τουρισμού και να συμβάλλει με τον τρόπο αυτό στην επιμήκυνση της Τουριστικής περιόδου. Διαθέτει τις υποδομές, έχει πρόσβαση αεροπορική μέσα στα πλαίσια που θέτουν οι ξένοι tour operators, γεγονός που πιστοποιείται από τα ήδη υφιστάμενα προγράμματα στην περιοχή, διαθέτει αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό, σύμφωνα με την άποψη των επαγγελματιών του τουρισμού ενώ υπάρχει και η πολιτική βούληση από τις αρχές.

Τα μονοπάτια είναι κατάλληλα από άποψη σχεδιασμού, μήκους διαδρομών καθώς και άλλων χαρακτηριστικών, υστερούν όμως σημαντικά σε ό,τι αφορά στην πρόσβαση με δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς, σε σήμανση, καθώς και σε σημεία ανάπαυσης και απόλαυσης της θέας. Τα στοιχεία αυτά είναι εύκολο να δημιουργηθούν, αρκεί να υπάρξει η πρόθεση, τόσο των κατοίκων και των εν δυνάμει ή υφιστάμενων επιχειρηματιών κάθε περιοχής όσο και των διοικούντων των Δήμων. Οι Δήμοι έχουν στο όραμα τους την ήπια και αειφόρο τουριστική ανάπτυξη, ακόμη και αυτοί στους οποίους επικρατεί ο μαζικός τουρισμός, όπως η Σκιάθος. Η τοπική κοινωνία συμμετέχει και συμβάλλει με τη συμμετοχή των πολιτιστικών κυρίως συλλόγων και ομάδων στη διαμόρφωση του τελικού τουριστικού προϊόντος, όπως επίσης και με την αξιοποίηση και διάθεση των τοπικών προϊόντων κυρίως στη γαστρονομία.

Για την επιτυχία του σκοπού να καταστεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας προορισμός Περιπατητικού Τουρισμού, απαιτούνται ενέργειες από πλευράς Δημοσίων και Ιδιωτικών Φορέων και Επιχειρήσεων όπως π.χ.:

• Η χάραξη, η σήμανση και η πιστοποίηση μονοπατιών στις περιοχές που αναφέρθηκαν.
• Η βελτίωση του οδικού δικτύου, η υιοθέτηση και εφαρμογή αναπτυξιακής πολιτικής προς την κατεύθυνση του Περιπατητικού Τουρισμού από τις διοικητικές αρχές.
• Η επιμόρφωση στελεχών και προσωπικού των τουριστικών επιχειρήσεων καθώς και η δημιουργία εξειδικευμένων ταξιδιωτικών γραφείων υποδοχής τουριστών Περιπατητικού Τουρισμού.
• Η θεσμική ή ακόμη και η άτυπη δικτύωση μεταξύ των φορέων και των τουριστικών επιχειρήσεων κρίνεται ζωτικής σημασίας για την ανάδειξη της Θεσσαλίας σε προορισμό προσέλκυσης επισκεπτών Περιπατητικού Τουρισμού.

Μία ιδιαίτερα σημαντική δέσμη ενεργειών που θα πρέπει να υλοποιηθεί είναι αυτή που αφορά στην ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών σχετικά με τις επιδράσεις που μπορεί να έχει η τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή τους και να τονιστούν ιδιαίτερα τα οικονομικά, κυρίως, οφέλη που μπορούν να προκύψουν, όπως αυτά αναλύθηκαν. Οι ενέργειες αυτές προτείνεται να πραγματοποιηθούν από τις διοικητικές αρχές σε συνεργασία όμως με τον ιδιωτικό τομέα για να μην αποτελέσουν ευχολόγια αλλά υλοποιήσιμες προτάσεις με αντανάκλαση στην καθημερινότητα του κάθε πολίτη. Είναι απαραίτητη και πρωταρχικής σημασίας η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών μιας και ο τουρισμός αποτελεί προϊόν που διαμορφώνεται κυρίως στον τόπο που υποδέχεται τον επισκέπτη και βασίζεται σε Η2Η υπηρεσίες όπου ο ανθρώπινος παράγοντας είναι ο καθοριστικός κρίκος στην αλυσίδα των παροχών.

Επιπρόσθετα, για την επιτυχία του σκοπού αυτού οφείλει να δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον για συνεργασία ακαδημαϊκών και ερευνητικών φορέων με τους επιχειρηματικούς φορείς ώστε να δοκιμάζονται και να εφαρμόζονται τα ερευνητικά αποτελέσματα, είτε πρόκειται για τεχνολογικές εφαρμογές είτε για διαπιστώσεις οικονομικών και κοινωνικών ερευνών.

Διανύονται τα πρώτα βήματα στο μονοπάτι της «διαφορετικής» τουριστικής ανάπτυξης. Με συνεργασία, συντονισμό και στρατηγική μπορεί να κατακτηθεί η κορυφή.

 

Τάσος Γούσιος
Ο Τάσος Γούσιος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έζησε τα πρώτα μαθητικά του χρόνια στη Γερμανία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα συνέχισε Γυμνάσιο και Λύκειο στη Γερμανική Σχολή Θεσσαλονίκης. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στο τμήμα Μαθηματικών με εξειδίκευση στην επιχειρησιακή έρευνα, ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Μάρκετινγκ και Τηλεόραση καθώς και στον Τουρισμό αποκτώντας τον μεταπτυχιακό τίτλο «MSc στο Σχεδιασμό και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού», ένα διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ειδικότερα του Τμήματος Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης της Πολυτεχνικής Σχολής και του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών.

Ακαδημαϊκά συμμετέχει ως συνεργάτης στο Εργαστήριο Τουριστικού Σχεδιασμού Έρευνας και Πολιτικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Είναι μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Μάρκετινγκ (Ειμ) της ΕΕΔΕ και Πρόεδρος της Ένωσης Επιχειρήσεων Διαφήμισης και Επικοινωνίας Κεντρικής Ελλάδας (ΕΕΔΕΚΕ).