Το πρώτο κύμα εκλογικών αναμετρήσεων είναι ήδη παρελθόν και έπεται το δεύτερο που θα κρίνει ενδεχομένως την πορεία της χώρας και θα αναδείξει όσους ΕΜΕΙΣ οι ψηφοφόροι θεωρούμε άξιους να μας εκπροσωπούν. Χρησιμοποιώ γραμματικό χρόνο διαρκείας μια και θα μας εκπροσωπούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Τι επηρεάζει όμως την ψήφο μας; Είναι οι πολιτικές θέσεις και το αξιακό σύστημα του κόμματος; Η προσωπικότητα του επικεφαλής; Οι υποψήφιοι βουλευτές που διεκδικούν το σταυρό προτίμησης μας; Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει το Πολιτικό Marketing; Μέσα από ανασκόπηση επιστημονικής βιβλιογραφίας και μετά από αρκετές επιτυχημένες εκλογικές καμπάνιες του γράφοντα και κάποιες που δεν έπιασαν τον επιθυμητό στόχο, επιχειρείται να καταδειχθεί ο ρόλος του Πολιτικού Marketing στη διαμόρφωση του τελικού εκλογικού αποτελέσματος.
Ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο ήταν το 1956 ο Stanley Kelley θέλοντας να περιγράψει το ρόλο που έπαιζαν οι επαγγελματίες της επικοινωνίας στην πολιτική πειθώ. Ο πρώτος ορισμός εντούτοις αποδίδεται στον Shama το 1976 και περιγράφει το Πολιτικό Marketing ως «τη διαδικασία μέσω της οποίας υποψήφιοι πολιτικοί και οι ιδέες τους κατευθύνονται προς τους ψηφοφόρους προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ενδεχόμενες ανάγκες τους και έτσι να κερδίσουν την υποστήριξη τους, τόσο για τους ίδιους όσο και για τις ιδέες τους».
Το 1999 ο Newman διευρύνει το ρόλο του και το περιγράφει ως «την εφαρμογή των αρχών και διαδικασιών μάρκετινγκ σε πολιτικές εκστρατείες από διάφορα άτομα και οργανισμούς. Οι διαδικασίες που εμπλέκονται περιλαμβάνουν την ανάλυση, ανάπτυξη, εκτέλεση και τη διαχείριση των στρατηγικών εκστρατειών των υποψηφίων, πολιτικών κομμάτων, κυβερνήσεων, εκπρόσωπων ειδικών ομάδων που επιδιώκουν να οδηγήσουν την κοινή γνώμη, να υποστηρίξει τη δική τους ιδεολογία, να κερδίσουν εκλογές, και να περάσουν νομολογίες για την αντιμετώπιση των αναγκών και επιθυμιών των επιλεγμένων ατόμων και ομάδων σε μια κοινωνία».
Η διαφορά των δύο ορισμών έγκειται στο γεγονός ότι ο πρώτος περιγράφει την εφαρμογή της διαδικασίας έως του σημείου που ο πολιτικός φορέας κερδίζει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων, ενώ ο δεύτερος επεκτείνει την εφαρμογή και κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης. Θα μπορούσε δηλαδή να διακρίνει κανείς το Πολιτικό Marketing σε δύο κατηγορίες, στο Προεκλογικό Marketing και στο Marketing Διακυβέρνησης. Υπάρχει ωστόσο κοινός τόπος σε όσα έχουν διατυπωθεί για το Πολιτικό Marketing από τους παραπάνω, αλλά και από άλλους guru του κλάδου όπως είναι οι Kottler, Levy και Lees – Marshment (η συγγραφέας του βιβλίου «ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ»). Αυτό που προκύπτει είναι η αποδοχή και εφαρμογή μεθόδων του εμπορικού Marketing. Κατά συνέπεια ακολουθείται παρόμοια μεθοδολογία που απαιτεί την ύπαρξη Στρατηγικού Σχεδίου, το οποίο λαμβάνει υπόψη του έρευνες και δημοσκοπήσεις, χρησιμοποιεί τα βασικά εργαλεία όπως positioning, τμηματοποίηση, SWOT ανάλυση και καταλήγει στην επιλογή των τακτικών που μεταφράζονται στις απαραίτητες ενέργειες που θα πρέπει να υλοποιηθούν σε συγκεκριμένους χρόνους.
Τα παραπάνω αποτελούν πρακτικά τα στοιχεία μιας προεκλογικής εκστρατείας που περιλαμβάνει το πρόγραμμα και τις θέσεις ενός κόμματος ή και υποψηφίου, το οποίο θα πρέπει να διαμορφώνεται αφού ληφθούν υπόψη τα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία και ειδικότερα τους ψηφοφόρους στους οποίους απευθύνεται, καθώς και τις προωθητικές ενέργειες για να φτάσουν οι απόψεις και θέσεις αυτές σε όλους τους πολίτες. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί ο προϋπολογισμός ανθρώπινων και οικονομικών πόρων καθώς και ο σχεδιασμός για την μέγιστη αξιοποίηση τους.
Εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς στο σημείο αυτό «μα εφόσον όλα αυτά είναι γνωστά ΓΙΑΤΙ αποτυγχάνουν εκλογικές εκστρατείες;» Οι λόγοι αποτυχίας είναι συνήθως συνδυασμός ελλιπών ενεργειών σε πολλά στάδια της εφαρμογής του στρατηγικού σχεδιασμού. Συχνότερα συναντάμε λανθασμένη εκτίμηση των ζητημάτων που απασχολούν τους ψηφοφόρους, ανεπάρκεια οικονομικών πόρων, παράβλεψη ενεργειών των ανταγωνιστών και ίσως το σημαντικότερο, υποστελέχωση του μηχανισμού συναντήσεων πρόσωπο με πρόσωπο με τους ψηφοφόρους που αποτελεί διαχρονικά τον αποτελεσματικότερο τρόπο επικοινωνίας, μια και μπορεί να λειτουργήσει και αμφίδρομα τροφοδοτώντας με πολύτιμα στοιχεία όσους είναι αρμόδιοι για τη χάραξη της στρατηγικής.
Από τα παραπάνω προκύπτει σαφέστατα ότι ο ρόλος των επαγγελματιών του Marketing είναι καθοριστικός μια και όλα τα παραπάνω αποτελούν γι’ αυτούς καθημερινότητα. Τα σημαντικά πλεονεκτήματα είναι η γνώση και εμπειρία στην οργάνωση και διοίκηση ανθρωπίνων πόρων, η επιστημονική κατάρτιση για την αποκρυπτογράφηση ερευνών και δημοσκοπήσεων, η ικανότητα διαμόρφωσης και οπτικοποίησης πολιτικών και θέσεων και η μετατροπή τους σε μηνύματα, οι δυνατότητες άμεσης παραγωγή υλικού, έντυπου, ηλεκτρονικού και video, οι επαφές και γνωριμίες για τη διαχείριση των μέσων μαζικής επικοινωνίας και λοιπών προωθητικών μεθόδων, η κατάρτιση για τη διαχείριση ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων (social media), καθώς και η ικανότητα εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων.
Πραγματικότητα λοιπόν το Πολιτικό Marketing, ιδιαίτερα το Προεκλογικό και η εφαρμογή του μπορεί να οδηγήσει στο επιθυμητό εκλογικό αποτέλεσμα.
Καλή επιτυχία σε όλους τους υποψηφίους !!!
Τάσος Γούσιος
Ο Τάσος Γούσιος είναι Μαθηματικός με μεταπτυχιακές σπουδές στο Marketing και το Σχεδιασμό και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού. Είναι ιδρυτικό στέλεχος της Alpha Marketing Greece και πρόεδρος της Ένωσης Επιχειρήσεων Διαφήμισης και Επικοινωνίας Κεντρικής Ελλάδας.
